Erwin Kruk laureatem Literackiej Nagrody Warmii i Mazur Wawrzyn 2015

Literacka Nagroda Warmii i Mazur "Wawrzyn" należy do najważniejszych nagród literackich w naszym regionie. 18 maja 2016 r. uroczyście ogłoszono, iż Nagrodę Kapituły Wawrzyn 2015 otrzymał Erwin Kruk za tom Nieobecność. Jest to druga nagroda dla poety w historii Wawrzynu - pierwszą otrzynał w 2005 roku za tom Znikanie. Prezentujemy uroczystą laudację wygłoszoną przez Marka Barańskiego: 

Pochwała tomu “Nieobecność” Erwina Kruka

Quid brevi fortes iaculamur aevo
multa? Quid terras alio calentis
sole mutamus? Patriae quis exsul
se quoque fugit?

Po co aż tyle zdobyczy ścigamy

w tak krótkim życiu? I po cóż nam płynąć

ku innym lądom pod nieznanym słońcem?

Uchodząc z kraju kto ujdzie przed sobą? 

Horacy, Ody, Księga druga, pieśń szesnasta

DOM. Erwin Kruk w autobiograficznym zbiorze wierszy „Nieobecność” personifikuje dom rodzinny w Dobrzyniu. Dom jak osoba: milczy, oddycha , „nie za głośno”. I czeka. („Nie mogłem wrócić”).

Poeta nie mógł wrócić  do Dobrzynia więc bierze Dobrzyń ze sobą w świat.

ATLAS. Tom „Nieobecność” to atlas Erwina Kruka. Są w nim oprócz Dobrzynia takie miejsca jak: Morąg, Olsztyn i Kaszuby. Lotnisko Okęcie, lotnisko Genewa i Walia. Paryż. I Jabłonka nad Omulewem .

Skansen w Olsztynku, w którym są „statki kuchenne, statki z zagrody”, dowody na istnienie tych co uszli i wyjechali z Mazur.

ALBUM. W tomie „Nieobecność” poeta uobecnia tych, którzy odeszli. Swoich rodziców: Metę i Hermana Kruków, dziadka Fryderyka Stacha, babcię Augustę, dziadka Karola, ale też sąsiadów, którzy mieszkali w Mycynach, Wilkowie, Gajach, „albo jeszcze dalej”. Bringfrieda , zwanego Bubim. I jego żonę Ruth „córkę polskiej robotnicy przymusowej”. Ryszarda Milczewskiego-Bruno, który mawiał: „Ludzi co raz więcej/ a człowieka co raz mniej”. („Bruno”).

Hieronima Skurpskiego, który wyznał: „wiesz sądziłem, że (…) dotknę skrawka tajemnicy” .(„Życie aż po kres”.)

ORNITOLOGIA. Poeta zabiera w podróż ptaki , które pokochał. Najbardziej te które zna po imieniu: wilgę, jastrzębia, myszołowa, jaskółkę. Ale też angielskie kosy.

CZAS. Tom „Nieobecność” jest traktatem o Czasie, najbardziej tajemniczym zjawisku Wszechświata. Jaki jest więc natura Czasu według Erwina Kruka?

Czas  „Odrywa się od szczegółowych zdarzeń”. Nie liczy się z nami. Nie bierze nas pod uwagę.  („Czas”)

Przechodzi obok nas. („Ile jeszcze czasu”)

TAJEMNICA. Rówieśnicy poety mieli zagadkowe twarze , „Jakby w oczekiwaniu/ Że zdarzy się coś, co przybliży tajemnice”. Ale tajemnice się nie wyjaśniają. („Do rzeczy najprostszych”). 

„Obłoki rzucają cień/ Na to, co i tak ukryte”. („Sienniki”).

Poeta przyznaje, że „widział rzeczy niepojęte”. „Nocami przychodzili ludzie, którzy brali/ Co popadło, ale zostawili życie” („Widziałem rzeczy niepojęte”).

Ocalenie jest źródłem pogody. Poeta może wadzić się ze sobą : „ A cóż by się stało,/ Gdybym powiedział:/Jestem szczęśliwy”. („Krajobrazy mnie niosą”).

Przyznaje wreszcie: „Jakże nie błogosławić lat/ Które mimo ciężaru wiodą nas wciąż razem” („O tym co wspaniałe”).

Podsumowuje: „To nie początek , to nie koniec./ To życie zuchwałe,/ Które szuka ciągle ciepła. („Dobre słowo. Na urodziny Tadeusza Różewicza”).

Malutka wnuczka Sara swoim istnieniem daje poecie przyzwolenie by wzniósł psalm dziękczynny pod niebiosa. („Moja wnuczka Sara”).

Drogi Erwinie!

 W wierszu „Trzeba przywołać” piszesz:

Co nieco wiem, na przykład o życiu

Wywróconym na nice.

Wiem, bo zbieram szczątki istnienia.

Przywołuję was i pozdrawiam.

Co nieco wiesz, na przykład o życiu

Wywróconym na nice.

Wiesz , bo zbierasz szczątki istnienia.

Przywołujesz nas i pozdrawiasz.

Piszesz o sobie, ale to co piszesz dotyczy każdego nas.

Dziękujemy ci za tę książkę!